Páskar - hin mikla hátíð!

Páskar-í gær, í dag og að eilífu!

Samantekið efni eftir Peter Amsterdam 

Hvaða skilning lögðu upprunalegir lærisveinar Jesú á upprisuna, allir þeir sem trúðu á hann á meðan hann bjó hér á jörðu? Hvernig túlkum við þetta nú á dögum?

Um það leyti sem Jesús neytti sinnar síðustu kvöldmáltíðar, ásamt fylgjendum sínum aðeins nokkrum klst. áður en hann var handtekinn, sakfelldur og dæmdur til dauða, gátu þeir skilið að Jesús væri hinn raunverulegi Messías (frelsarinn sjálfur) sem spámenn Gamla Testamentisins höfðu sagt fyrir um. Samt sem áður var skilningur þeirra nokkuð frábrugðinn þeim sem við þekkjum í dag.

Gyðingar í Palestínu á fyrstu öld trúðu því statt og stöðugt að Guð myndi senda þeim Messías og samkvæmt  túlkun þeirra á Ritningunni áttu þeir við jarðneskan konung sem leysa myndi Ísrael undan kúgun og yfirráðum annarra þjóða sem beittu þá ofbeldi árþúsundum saman. Samkvæmt þessum skýringum átti land fyrirheitanna að vera jarðneskt ríki.

Skilningur lærisveinanna að Jesús væri Messías til andláts hans var enn sá sami og sama túlkunin. Þeir bjuggust við því að Jesús myndi verða smurður til jarðnesks konungs í landi Ísraels. Þetta hefur fastlega verið hvatningin á bak við beiðni þeirra bræðra Jakobs og Jóhannesar að fá að sitja til hægri við Jesú og til vinstri handar við hann þegar hann kæmist til valda. Með öðrum orðum, þeir vildu fá stöður frammámanna þegar hann 

myndi ráða ríkjum í Ísrael. Jafnvel eftir upprisuna, létu þeir samt sem áður ekki af að spyrja Jesú hvenær hann myndi endurreisa Ísrael eins og það væri jarðneskt ríki.

Nýafstaðnir atburðir ýttu undir tilhlökkun þeirra. Þegar þeir sáu stóra hópa fólks flykkjast inn til Jerúsalem yfir páskahátíðina veifa pálmagreinum og hylla Jesú sem konung. Það hlýtur að hafa verið spennandi fyrir lærisveinana! Þeir pílagrímar sem ekki vissu hver hann var eða hvað væri eiginlega að gerast beindu spurningum sínum að fylgjendunum sem svöruðu: „Það er spámaðurinn Jesús.“ Allan tímann sem hann starfaði, læknaði Jesús fjölda sjúkra, mettaði þúsundir á yfirnáttúrulegan hátt, talaði Guðs Orð með valdi, og hann hafði nýlega reist vin sinn Lazarus upp frá dauðum. Vinsældir hans voru í hámarki og svo virðist sem fólk hafi haft miklar væntingar um að hann væri hinn væntanlegi Messías.

Þrátt fyrir þetta allt saman var öllum það augljóst að hér var ekki allt með felldu. Innan fárra daga var Jesús ranglega ákærður og grimmilega tekinn af lífi eins lítillækkandi og hægt var. Messíasi var ætlað að draga heiðingjana fyrir dóm en ekki að þola sjálfur óréttvísi af þeirra völdum.

Þú getur rétt ímyndað þér hversu hrikaleg þessi átakanlega atburarás hlýtur að hafa verið fyrir lærisveinana! Kennimaðurinn sem þeir fylgdu, ástkæri Meistari þeirra sem þeir voru vissir um að væri Messías, var dáinn. Þeir áttu við mikla óvissu að stríða og skorti kjark til að standast þessa raun, en eins og sjá mátti á tveimur þeirra sem voru á göngu í þorpinu Emmaus á degi upprisunnar. Hinn upprisni Jesús nálgaðist þá og hóf göngu með þeim. Í tengslum við að segja frá atburðunum sem voru að gerast, sögðu þeir: „Vér vonuðum, að hann væri sá, er leysa mundi Ísrael.“ Þeir voru vondaufir og harmi slegnir vegna dauða hans.

Upprisan kom til með að breyta þessu öllu! Guð vakti hinn svokallaða ‛misheppnaða’ Messías upp frá dauðum. Það hafði ekki verið gert ráð fyrir því hjá Gyðingum að Messías yrði reistur upp frá dauðum, svo það leit ekki út fyrir að lærisveinarnir eða Gyðingar almennt væru að bíða eftir að sjá hvort Jesús myndi uppfylla nokkra spádóma í því efni.

Stuttu fyrir atburðina hafði æðsti presturinn komist að þeirri niðurstöðu að Jesús skyldi deyja og mælti: „Ef vér leyfum honum að halda svona áfram, munu allir trúa á hann, og þá koma Rómverjar og taka bæði helgidóm vorn og þjóð.“

Við yfirheyrsluna spurði æðsti presturinn Jesú hvort hann væri Kristur? Eftir að hafa heyrt Jesú gefa jákvætt svar og hlustað á Jesú vitna í Danielsbók um Manns-soninn sitjandi til hægri handar Guðs, sökuðu æðsti presturinn og þeir sem með honum voru hann um guðlast sem samkvæmt þeirra lögum var dauðarefsivert. 

Pontíus Pílatus, rómverski landshöfðinginn dæmdi Jesú til dauða af því að hann sagðist vera konungur. Það leit út fyrir að Pílatusi fyndist engin raunveruleg ógn stafa af Jesú en vegna eftirgangssemi mannfjöldans og yfirvalda Gyðinga valdi hann þann kostinn að láta krossfesta hann undir rómverskum andspyrnuhreyfingarlögum. Á skiltið sem Pílatus hengdi á krossinn stóð skrifað: „Þetta er Jesús, konungur Gyðinga.“

Jesús var líflátinn af þeim sökum að leiðtogar Gyðinga höfnuðu því að hann væri Messías sem og Rómverjar sögðu engan óleyfilegan konung koma til með að lifa. Eigi að síður gerðist sá ótrúlegi og óvænti atburður að með upprisunni ógilduðust dómsúrskurðir bæði í gyðinglegum og rómverskum réttarsölum.

Samkvæmt rómverskum lögum um falskonunga að þeir skulu deyja og fyrir að leiðtogar Gyðinga trúðu ekki að Jesús væri Kristur, umsnéri Guð ákvörðunum sínum og staðfesti þess í stað að Jesús væri með því að rísa upp frá dauðum bæði konungur og Messías.

Þetta staðfestir allt það sem Jesús var að kenna um föður sinn, Guðs ríki, og hjálpræðið. Upprisan sannaði að Jesús var hinn raunverulegi Messías og ásamt komu Heilags Anda, hófst nýr skilningur á Guði. Mikilvægi upprisunnar á dögum Jesú var að hún staðfesti að Jesús var sá sem hann sagðist vera. 

Fyrir upprisuna höfðu lærisveinarnir ekki skilið til hlítar það sem Jesús hafði sagt þeim um dauða sinn og upprisu. Hins vegar, eftir að hann reis upp frá dauðum 40 dögum áður en hann steig upp til himna, útskýrði hann Ritninguna fyrir þeim og þá skildu þeir þær.

Að sjá Jesú í ljósi persónugervings með dauða hans og upprisu varð hjálpræðið aðgengilegt öllum og var ástæðan fyrir því að postularnir boðuðu Krist upprisinn í Postulasögunni. Þess vegna staðhæfðu rithöfundar Nýja Testamentisins að upprisan sannaði að Jesús var Sonur Guðs.

Fimmtíu dögum eftir upprisuna eftir að Jesús var stiginn upp til himna, kom Heilagur Andi einnig í heiminn en á nýjan hátt með því að búa sér stað innra með trúuðum. Þessir viðburðir hvöttu lærisveinana og frumkirkjuna til að dreifa fréttunum um gjörvallan heiminn eins og hann þekktist á þeim tíma, að Jesús fyrir fórn sína á krossinum, mannkynið gæti orðið sátt við Guð.

Fyrir lærisveinana þá og fyrir okkur nú á dögum eru páskarnir undirstaða kristinnar trúar og vonar. Fyrstu lærisveinarnir þótt þeir hafi til að byrja með þurft að kljást við brostnar vonir vegna væntinga sinna, komust fljótlega að því, að þar sem Jesús reis upp frá dauðum að það sem hann gerði, sagði og lofaði var bæði satt og rétt. Þetta fylgir sögunni enn til dagsins í dag. Hinn upprisni Kristur sannaði guðdómleika sinn og trúverðugleika með því að deyja fyrir syndir okkar og síðan rísa upp frá dauðum. 

Vegna þess hvað hann gerði, vitum við að allt sem hann sagði er bæði satt og rétt: að við frelsumst og öðlumst eilíft líf, að Heilagur Andi búi innra með okkur, að við höfum lof fyrir því að vera bænheyrð, að hann mun leiðbeina okkur þegar við biðjum hann um það. Bilið á milli okkar og Guðs hefur verið brúað. Við erum hans börn og munum búa með honum að eilífu.

Vegna upprisunnar höfum við fullvissuna um hjálpræði Krists og fáum að njóta góðs af innblæstri hans nú þegar í dag ásamt þeim heiðri að fá að vera í tilvist hans um aldur og æfi.

Fögnum þess vegna gildi páskanna, í gær og í dag og áfram inn í hið eilífa líf. Gleðilega páska!